Tα κρύα πρωινά του χειμώνα στο Μοναστηράκι της Αθήνας, και βασικά στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε διάφορα άλλα μέρη της Βόρειας Eλλάδας που κάνει παγωνιά, οι σαλεπιτζήδες είναι στο πόστο τους και προσφέρουν στους ξενύχτηδες και στους ανθρώπους που πάνε από τα χαράματα στη δουλειά τους ζεστό και αχνιστό σαλέπι.
Το σαλέπι είναι γνωστό σαν βότανο από τον Ασκληπιό και τον Ιπποκράτη, οι οποίοι το θεωρούσαν θαυματουργό βότανο γιατί ήταν καταπραϋντικό για το στομάχι, το βήχα, μαλακτικό για το λαιμό και αποσυμφορητικό του αναπνευστικού. Προκαλεί ευφορία και άραμειώνει το στρες και την κούραση και τονωτικό του οργανισμού. Του αποδίδονται επίσης, και αφροδισιακές ιδιότητες.
Ο Θεόφραστος ήταν ο πρώτος που εντόπισε το συγκεκριμένο λουλούδι και το ονόμασε έτσι λόγω του σχήματος των βολβών.
Αυτό το ημιδιάφανο, πυκνόρρευστο και θερμαντικό ρόφημα μαλακώνει τον λαιμό, λειτουργεί ως αποσυμφορητικό του αναπνευστικού και ανακουφίζει το στομάχι. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες αλλά δεν περιέχει τεΐνη ή καφεΐνη, οπότε είναι κατάλληλο και για τα παιδιά, μπορείς να το πιείς ακόμη και πριν από τον ύπνο.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Όρχις, γιος μιας νύμφης και ενός σάτυρου, καταδικάστηκε να γίνει λουλούδι όταν στη διάρκεια των Bακχικών Mυστηρίων αποπειράθηκε να βιάσει μια ιέρεια. O Θεόφραστος ήταν ο πρώτος που κατέγραψε το συγκεκριμένο φυτό και του έδωσε το όνομα «ορχιδέα» λόγω του σχήματος των βολβών του και του μύθου που το συνοδεύει.
Παραδοσιακά θερμαντικό ρόφημα, το σαλέπι χρησιμοποιείται επίσης για την παρασκευή γλυκών όπως το παγωτό καϊμάκι, μπαίνει σε κρέμες και ζελέ, ενώ εκτός από τα κανελογαρίφαλα που συνήθως το αρωματίζουν, ταιριάζει επίσης πολύ με μαστίχα Χίου και τζίντζερ.
Στις ρίζες αυτού του φυτού αναπτύσσονται κόνδυλοι που αποξηραίνονται, αλέθονται και από τη σκόνη τους γίνεται το θαυμάσιο αυτό αφέψημα, που «ευφραίνει και το στόμα και την ψυχή», όπως έλεγαν οι παλιοί. Και γνώριζαν με την απλοϊκή τους σοφία ότι και στο σώμα προσφέρει θαυμαστά οφέλη.!
Περιέχει ένα φυσικό κόμμι την βασσορίνη, μια κολλώδη ουσία, η οποία όταν βράσει με νερό, δίνει αυτό το άριστο μαλακτικό κατά του βήχα και όλων των παθήσεων του θώρακα, αλλά και του στομάχου και των εντέρων. Υπάρχουν μαρτυρίες για ασθενείς με βαριάς μορφής δυσεντερίες, χωρίς ελπίδα να επιζήσουν, αφού δε μπορούσαν να δεχτούν καμιά τροφή. Δοκίμασαν να κρατηθούν στη ζωή, πίνοντας μόνο Σαλέπι για μήνες. Και όχι μόνο επέζησαν, αλλά σταδιακά ανάρρωσαν τελείως!!!
Όσο δε για τις αφροδισιακές του ιδιότητες, φαίνεται ότι εντείνονται χάρη στην προσθήκη και των μπαχαρικών (κανέλας, γαρύφαλλου, πιπερόριζας, κάρδαμου κλπ)!
Υπάρχουν πολλά είδη ορχιδέας και αρκετά από αυτά προσφέρονται για την παρασκευή Σαλεπιού, όμως από την αρχαιότητα ακόμη, αναγνωρίστηκε ως κορωνίδα όλων, το είδος ORCHIS MASCULA, τόσο για την διατροφική του αξία, όσο και για τις αφροδισιακές και τις θεραπευτικές ιδιότητές του, που υπερέχουν όλων των άλλων ειδών, στοιχεία τα οποία επαληθεύτηκαν και από σύγχρονες επιστημονικές έρευνες! Αυτός είναι και ο λόγος που η λαϊκή σοφία του απέδωσε τόσα «κοσμητικά»: Σερνικοβότανο, μαγιοβότανο, μαγικό φίλτρο και άλλα πολλά.
Οι θεραπευτικές του ιδιότητες
Στις ορχιδέες αυτές και στις θεραπευτικές ιδιότητες τους αναφέρθηκαν ο Ιπποκράτης, ο Ασκληπιός, ο Θεόφραστος αλλά και ο Γαληνός, τονίζοντας την δύναμη του σερνικοβότανου να τονώνει τον οργανισμό των ασθενών, να επουλώνει τις πληγές του στομάχου και του εντέρου αλλά και να ανακουφίζει από τον έντονο βήχα.
Το σαλέπι έχει θεραπευτικές ιδιότητες γιατί περιέχει τις φαρμακευτικές ουσίες αραβίνη και τραγακανθίνη και πολύ άμυλο τα οποία, όταν διαλύονται στο νερό, δημιουργούν ένα υγρό πηκτό και κολλώδες, το θεωρείται κατάλληλο για την ανακούφιση του βήχα, του άσθματος και του στομαχόπονου, δρα κατά της δυσεντερίας και του βήχα, ενώ τονώνει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα.
Το σαλέπι, λόγω της κολλώδους φύσης του, επιδρά επουλωτικά στα τοιχώματα του πεπτικού. Επουλώνει έλκη στο στομάχι και στο έντερο.
Το σαλέπι είναι επίσης ένα ρόφημα θερμαντικό εξαιτίας και των μπαχαρικών που περιέχει. Για αυτόν τον λόγο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μας ζεστάνει αποτελεσματικά αντί για το τσάι ή άλλα αφεψήματα.
Είναι πλούσιο σε άμυλο και μπορεί να χαρίσει ενέργεια και πνευματική διαύγεια σε άτομα που την χρειάζονται όπως οι μαθητές, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες, αλλά και οι ασθενείς.
Περιέχει πολύτιμα μεταλλικά άλατα όπως φώσφορο και ασβέστιο. Βοηθά εξασθενισμένους από αρρώστιες οργανισμούς να ανακάμψουν και να αναρρώσουν γρηγορότερα.
Περιέχει μια κολλώδη ουσία, την βασσαρίνη η οποία όταν βράσει με το νερό, μετατρέπεται σε κολλώδη πηχτή ουσία, μαλακτική, κατά του βήχα και των φλεγμάτων.
Το σαλέπι λόγω της κολλώδους φύσης του αλλά και των επουλωτικών συστατικών του επιδρά στο στομάχι και το έντερο αναπλάθοντας τα τοιχώματα του πεπτικού συστήματος.
Οι τονωτικές και αφροδισιακές του ικανότητες εντείνονται χάρη στην προσθήκη και των μυρωδικών όπως της κανέλας, του γαρίφαλου, της πιπερόριζας, της βανίλιας.
Το σαλεπι δεν έχει ιδιαίτερες θερμίδες. Το απλό σαλεπι χωρίς ζάχαρη έχει περίπου 15 θερμίδες ανά μερίδα (1 κουταλάκι του γλυκού των 15 γραμμαρίων), ενώ αν είναι έτοιμη σκόνη αναμεμιγμένη με ζάχαρη, έχει περίπου 30 θερμίδες ανά μερίδα.
Είδη σαλεπιού
Στην Ελλάδα μπορούμε να αγοράσουμε αυθεντικό σαλεπι Ιωαννίνων, το σαλεπι από την Πόλη με την αυθεντική πολίτικη συνταγή καθώς επίσης και το σαλεπι θαλάσσης που παρασκευάζεται από ένα είδος φυκιών της Ισλανδίας.
Σαλέπι ρόφημα
Υλικά
1 φλιτζ. νερό ή γάλα
2 γαρίφαλα
1 ξυλάκι κανέλα
ελάχιστο μοσχοκάρυδο
1 κ.τ.γλ καστανή ζάχαρη
1 πρέζα σαλέπι (στη μύτη του κουταλιού)
Εκτέλεση
Σε ένα μπρίκι βράζω το νερό μαζί με τα γαρίφαλα, την κανέλα και το μοσχοκάρυδο. Κατεβάζω από τη φωτιά, ρίχνω το σαλέπι και ανακατεύω πολύ καλά να μην σβολιάσει. Σερβίρω αμέσως γιατί το σαλέπι πίνεται ζεστό.
Μ' αρέσει να το φτιάχνω με γάλα αντί για νερό. Είναι ένα υπέροχο μαλακτικό πρωινό ή βραδινό, αν δεν θέλεις να φας κάτι άλλο πριν πας για ύπνο.
Βράζω το γάλα με ένα ξύλο κανέλας (έχει μεν αλλά το θέλω με έξτρα κανελένια γεύση) - εδώ προσοχή γιατί το γάλα φουσκώνει εύκολα και χύνεται (το τι γίνεται μετά δεν σας το λέω για να αποφύγουμε την καταστροφολογία).
Ρίχνω 2-3 κ.τ.σ. καυτό γάλα σε ένα μπολάκι με το σαλέπι, ανακατεύω καλά να μη σβολιάσει, το αδειάζω στο μπρίκι ή το κατσαρολάκι, ανακατεύω πολύ καλά και σερβίρω αμέσως.
0 Σχόλια